Filosofische vaardigheden

Verdiepingsweekend socratisch gespreksleiders

19-20 oktober

In elk verdiepingsweekend staat één specifiek onderwerp centraal, deze keer dus het socratisch tweegesprek. Daarnaast is er ook gelegenheid om eigen intervsievragen in te brengen en ervaringen uit te wisselen. En uiteraard is er op de zaterdagavond na half tien nog gelegenheid om gezellig na te borrelen.

Socratisch gesprek: een filosofisch onderzoek

Een goede socratisch gespreksleider zorgt er op zijn minst voor dat er een goede vraag is voor het gesprek en dat er een werkbaar voorbeeld is. Vervolgens zorgt hij of zij ervoor dat deelnemers

naar elkaar luisteren;
elkaar serieus nemen;
niet in abstracties verdwijnen;
bij het concrete verhaal blijven

Maar dan? Is dat het? Nee. Aangezien een socratisch gesprek een filosofisch gesprek is, moet er nog wel wat meer gebeuren – om er nl. een ‘filosofische wending’ aan te geven. Maar hoe? En wat is eigenlijk een ‘filosofische wending’? Wat maakt een gesprek filosofisch? Moet het dan persoonlijk zijn? Diepgaand? Zenuwslopend?
In het verdiepingsweekend gaan we direkt aan de slag met filosofische vaardigheden: wat zijn dat? Welke zijn dat? En hoe kun je die inzetten als gesprekleider? Je kunt daarbij denken aan:

herkennen van ‘evaluatief’ (waarderend) taalgebruik
registereren van onderscheidingen en tegenstellingen die een spreker als ‘vanzelfsprekend’ aanbrengt (subjectief/objectief, korte/lange termijn, feit/interpretatie, oorzaak/gevolg)
herkennen van woordtypes: succeswoorden, proceswoorden, moduswoorden (denk aan bijwoordelijke werkwoorden als ‘stuntelen’, ‘besluiten’, ‘afwegen’)
signaleren van problematisch taalgebruik (‘borgen’, ‘uitrollen’, ‘met mijzelf afspreken’,
alternatieve standpunten kunnen noemen of bedenken
tegenargumenten kunnen noemen of bedenken

Voor de socratisch gespreksleider is de vraag natuurlijk: als je deze vaardigheden al bezit, en je ziet daarmee wat je ziet; wat kan je daarmee vervolgens doen? Moet je daar iets over zeggen? Vragen? Wat dan? Met die kwesties houden we ons ook bezig in het verdiepingsweekend.

Reader

De filosofische vaardigheden waarmee we ons zullen bezighouden, komen vooral uit de zgn. ‘Ordinary Language Philosophy’ , de filosofie van de gewone taal (met namen als Moore, Wittgenstein, Austin, Ryle, Strawson, Searle). De literatuur uit deze filosofische richting is een schatkamer met filosofische methodieken en vaardigheden waar elke socraticus zijn voordeel mee kan doen.

Van tevoren krijg je een reader met enkele (vertaalde) teksten van Ryle en Wittgenstein.

Groepsgrootte, waar, wanneer, kosten

Aantal deelnemers: maximaal 10.
Waar: Internationale School Voor Wijsbegeerte in Leusden.
Wanneer: 19-20 oktober
Programmatijden: Start op zaterdag om 9:30, einde op zondag om 16:00 uur. Op de zaterdavond is er ook een programma, tot 21:30.
Kosten: De kosten voor deelname zijn € 345,- Overnachting en maaltijden zijn hierbij inbegrepen en BTW is niet van toepassing.